Rạng sáng ngày 03/4/2025 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế nhập khẩu đối ứng với hơn 180 nền kinh tế, trong đó Việt Nam thuộc nhóm các nước chịu mức thuế cao nhất, lên tới 46%. Mức thuế này chắc chắn ảnh hưởng nặng nề đến nhiều ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, trong đó đặc biệt ngành thủy sản. Theo đó:
+ Mỹ áp mức thuế bổ sung 10% cho hàng hóa nhập khẩu có ngày xếp hàng lên tàu (load onto vessels) hoặc rút hàng khỏi kho ngoại quan đưa vào tiêu thụ nội địa từ sau ngày 05/4/2025 đến trước ngày 09/4/2025🅺. Ngoại trừ: hàng hóa đã được xếp lên tàu tại cảng xuất hàng và đang trong quá trình vận chuyển (trên phương thức vận chuyển cuối cùng) trước 12:01 ngày 05/4/2025, và nhập khẩu để tiêu thụ sau thời điểm này, sẽ không chịu thuế suất bổ sung này;
+ Áp thuế 46% cho hàng hóa nhập khẩu có ngày xếp hàng lên tàu (load onto vessels) hoặc rút hàng khỏi kho ngoại quan đưa vào tiêu thụ nội địa từ sau ngày 09/4/2025൲. Ngoại trừ: hàng hóa đã được xếp lên tàu tại cảng xuất hàng và đang trong quá trình vận chuyển (trên phương thức vận chuyển cuối cùng) trước 12:01 ngày 09/4/2025, và nhập khẩu sau thời điểm này, sẽ không chịu mức thuế suất đối ứng này.
Sự không rõ ràng trong chính sách hiện tại dẫn đến các khả năng, nếu Hải quan Mỹ tính thuế dựa trên ngày hàng cập cảng (sau 09/4/2025), các lô hàng đang vận chuyển sẽ chịu mức thuế 46🐼%. Điều này gây thiệt hại lớn vì DN đã ký hợp đồng đồng theo phương thức DDP (trả thuế và giao hàng cho khách hàng tại Mỹ) với giá dựa trên mức thuế hiện tại (thường 0% hoặc 5,5-7% do thuế chống bán phá giá).
Với mức thuế 46%, cao hơn nhiều so với mức thuế áp cho các quốc gia XK cạnh tranh, thủy sản Việt Nam đang đứng trước nguy cơ mất thị trường quan trọng nhất này, mất khả năng cạnh tranh trên thị trường Mỹ vì các nước XK thủy sản khác đều có mức thuế thấp hơn nhiều so với Việt Nam (Ấn Độ: 26%, Ecuador 10%, Indonesia 32%, Thái Lan 36%...)
Trước tình thế khẩn cấp này, Hiệp hội VASEP xin báo cáo và kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ và các Quý Bộ có phương án đàm phán với Chính phủ Mỹ sớm nhất để giúp ngành thủy sản một số nội dung quan trọng sau:
Xác định thống nhất mốc thời gian áp dụng mức thuế nhập khẩu mới với Chính phủ Mỹ và đề nghị Chính phủ Mỹ thông báo cho cơ quan Hải quan Mỹ áp dụng mốc thời gian "load onto vessels" là ngày xuất khẩu được xác định trên vận đơn B/L".
Đàm phán điều chỉnh giảm mức thuế xuống mức phù hợp nhất♔ - dựa trên thực tế là: i) Việt Nam không thao túng tiền tệ (theo báo cáo Bộ Tài chính Mỹ gần nhất), ii) Thặng dư thương mại là kết quả của chuỗi cung ứng toàn cầu mà trong đó có nhiều sản phẩm, nhãn hàng có sự tham gia của một số DN Mỹ, và iii) Nông thủy sản là mặt hàng tiêu dùng thiết yếu cho người dân nên đề nghị Chính phủ Mỹ xem xét mức thuế phù hợp với thu nhập của người tiêu dùng Hoa Kỳ, iiii) trong chuỗi cung ứng của ngành nuôi trồng thủy sản, Việt Nam đang và sẽ tiếp tục nhập khẩu hàng ngàn tấn khô đậu tương từ Mỹ với mức thuế nhập khẩu hiện nay là 0%.
🍒
Theo đó, đàm phán với Chính phủ Mỹ không áp mức 46% lên tất cả các mặt hàng, cần tách riêng mức thuế áp dụng cho từng mặt hàng theo danh mục hàng hoá xuất khẩu sang Mỹ với mức thuế tương ứng. Chính phủ Việt Nam xem xét chủ động giảm thuế nhập khẩu về 0% cho hàng hoá là thuỷ sản được nhập khẩu từ Mỹ - trong đó: đặc biệt chú ý tới các sản phẩm chủ lực như tôm, cá ngừ, ….vì thực tế nhập khẩu thủy sản của Việt Nam từ Mỹ là không đáng kể & thậm chí gần như không có (ví dụ: cá ngừ). Việc này để có cơ sở đàm phán và đề nghị phía Mỹ áp dụng mức thuế nhập khẩu đối ứng là 0% tương tự phía Việt Nam áp dụng cho Mỹ.