Cái giá phải trả cho cuộc chiến thương mại toàn cầu mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với ngành thủy sản giờ đây đã có thể đo lường được và dự báo sẽ còn tăng mạnh hơn nữa trong thời gian tới. Dựa trên cập nhật mới nhất từ cơ sở dữ liệu thương mại thủy sản của Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia (NOAA), các nhà nhập khẩu thủy sản Mỹ đã phải trả gần 85,4 triệu USD tiền thuế quan trong tháng 4/2025 – tương đương 4% trên tổng giá trị 2,4 tỷ USD thủy sản nhập khẩu trong tháng và gần gấp 4 lần mức 23,5 triệu USD của cùng kỳ năm ngoái. Trong cả năm 2024, tổng số thuế nhập khẩu thủy sản mà Mỹ phải trả chỉ đạt khoảng 364 triệu USD, chiếm 1,4% trên tổng kim ngạch nhập khẩu 25,8 tỷ USD. Như vậy, chỉ riêng trong tháng 4/2025, mức thuế đã chiếm gần một phần tư tổng số thuế của cả năm trước. Tình hình này đang làm dấy lên lo ngại ngày càng lớn trong ngành thủy sản Mỹ và các bên liên quan đang tích cực lên tiếng cảnh báo. Giám đốc chiến lược của viện thủy sản Quốc gia Hoa Kỳ (NFI) cho biết “Thuế quan là một chi phí bổ sung thường được chuyển sang cho người tiêu dùng Mỹ khiến giá thủy sản trên thị trường trở nên đắt đỏ hơn. NFI đang liên tục trao đổi với các nhà hoạch định chính sách để nâng cao nhận thức về những tác động tiềm tàng cả ngắn hạn lẫn dài hạn của thuế quan đối với việc làm trong ngành thủy sản Mỹ, cuối cùng là đối với người tiêu dùng. Ngoài vấn đề tài chính, thuế quan còn tạo ra một môi trường kinh doanh không ổn định khiến việc cung cấp thực phẩm cho người Mỹ trở nên khó khăn và tốn kém hơn.”

Đã qua thời kỳ chỉ tập trung vào Trung Quốc

Ngành thủy sản Hoa Kỳ cũng đang phải đối mặt với mức thuế cao nhất trong lịch sử và có khả năng sẽ còn phải gánh chịu mức thuế cao hơn nữa ngay từ ngày 9/7 - thời hạn Trump đặt ra để áp thuế riêng theo từng quốc gia. Dù được gọi là “đối ứng” để đáp trả thuế quan của các nước khác lên hàng Mỹ, các mức thuế này thực chất dựa trên mất cân bằng thương mại. Dù lý do là gì, hiện một số nguồn cung thủy sản lớn nhất của Mỹ như Ấn Độ, Indonesia  và Việt Nam đang chịu áp lực phải đạt được một thỏa thuận thương mại trước hạn chót 9/7. Ngoài ra, không có gì đảm bảo rằng Tổng thống Trump sẽ giữ nguyên các mức thuế quan đã công bố. Ông Robert DeHaan - Cố vấn pháp lý kiêm Phó Chủ tịch điều hành của Viện Thủy sản Quốc gia Hoa Kỳ (NFI) đã đưa ra cảnh báo tại Hội nghị Thượng đỉnh Tôm 2025 tổ chức ở Bali, Indonesia: “Người dân Indonesia và các quốc gia trong khu vực Thái Bình Dương cần hiểu rằng trong nhiều tài liệu từ chính quyền Hoa Kỳ, họ đề cập đến các đồng minh nhiều không kém gì các đối thủ chiến lược hay kẻ thù. Các thuế thuế đối ứng chủ yếu nhắm đến những quốc gia mà chính phủ tôi đang có nhiều mối quan hệ hợp tác rất hiệu quả – trong đó có Indonesia.” Như đã được đề cập rộng rãi trên truyền thông và được ông DeHaan nhấn mạnh, Tổng thống Trump từ lâu đã thể hiện sự bất mãn với các mối quan hệ thương mại “không công bằng và gây thiệt hại cho người lao động Mỹ” giữa Mỹ và các đồng minh từ thời chính quyền Reagan.

Ngành tôm nhập khẩu tiếp tục chịu thêm áp lực

Mặc dù tôm là mặt hàng hải sản nhập khẩu chính của Mỹ với tổng giá trị nhập khẩu đạt 585,9 triệu USD trong tháng 4/2025, nhưng chỉ 4,6 triệu USD (0,79%) được nộp dưới dạng thuế quan trong tháng này. Tôm từ Ecuador chiếm phần lớn khoản thuế này với 4,1 triệu USD trên tổng giá trị 148,3 triệu USD nhập khẩu (3%). Tuy nhiên, theo ông Ragnar Nystoyl, nhà phân tích trưởng tại Kontali, phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Tôm 2025 rằng chính quyền Trump đã cảnh báo về những đợt tăng thuế quan mạnh mẽ hơn sắp tới. Theo ông, nếu không có gia hạn nào được thống nhất sau thời hạn 90 ngày “đóng băng” kết thúc vào ngày 9/7, hơn 70% lượng tôm nhập khẩu vào Mỹ sẽ phải đối mặt với mức thuế cao hơn đáng kể. Theo ông Ragnar Nystoyl, mức thuế suất trung bình hiệu lực áp lên toàn bộ tôm nhập khẩu vào Mỹ sẽ tăng đột ngột lên hơn 25% chỉ trong một đêm nếu không có thay đổi nào trong chính sách. Nếu các mức thuế tương hỗ được đề xuất đã được áp dụng cho giá trị nhập khẩu tôm từ các quốc gia trong năm ngoái, các nhà nhập khẩu tôm Mỹ cũng sẽ phải chịu thêm 1,5 tỷ USD chi phí. Tính đến thời điểm hiện tại trong năm 2025, khối lượng tôm nhập khẩu vào Mỹ đã tăng 10% trong nửa đầu năm - phần lớn do các nhà nhập khẩu tranh thủ tích trữ hàng tồn kho trong bối cảnh lo ngại về khả năng tăng thuế trong thời gian tới. (Theo UCN)