Cơ hội nào cho cá ngừ Việt Nam?

Hiện Mỹ đang là thị trường XK cá ngừ lớn nhất, với tỷ trọng chiếm trên 38% tổng kim ngạch XK cá ngừ của Việt Nam. Kim ngạch XK cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này có xu hướng ngày càng tăng trong 10 năm qua, tăng từ 175 triệu USD năm 2014 lên gần 327 triệu USD năm 2023, tăng gần gấp đôi. Năm 2023, do ảnh hưởng của lạm phát XK cá ngừ của Việt Nam sang Mỹ giảm 33% so với năm 2022. Tuy nhiên, bước sang năm 2024 XK sang thị trường này đã tăng liên tục. Mặc dù, tốc độ tăng trưởng những tháng cuối năm có chậm lại, nhưng giá trị XK vẫn cao hơn với cùng kỳ 2 năm trước đó. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump đã có một loạt động thái áp thuế NK cao đối với các sản phẩm cá ngừ của Trung Quốc, nên các nhà NK Mỹ đã chuyển hướng sang Việt Nam. Điều này đã giúp Việt Nam tăng thị phần tại thị trường cá ngừ Mỹ trong những năm gần đây. Trong lần tái đắc cử này, ông Trump đã đưa ra đề xuất áp thuế 10-20% với hàng nhập từ các nước, riêng Trung Quốc đến là 60%. Do đó, đây là cơ hội để hàng thuỷ sản Việt Nam, trong đó có cá ngừ, gia tăng XK vào thị trường này.

Cơ hội luôn đi kèm thách thức

Trong lần tái đắc cử này, ông Trump đặt vấn đề kéo giảm thâm hụt thương mại lên hàng đầu nên Mỹ sẽ kiểm soát rất kỹ xuất xứ hàng hóa. Do đó, Việt Nam sẽ phải đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại mới của Mỹ, như các yêu cầu về kiểm soát thuỷ sản nhập khẩu, kiểm soát về chất lượng… Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cũng dự báo, với vị trí địa lý ngay sát Trung Quốc, Việt Nam bị coi là cửa ngõ để hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ, chính quyền Mỹ có thể cố gắng ngăn chặn lỗ hổng này và áp thuế lên hàng từ Việt Nam. Do đó, ngành thuỷ sản Việt Nam, trong đó có cá ngừ, cũng có thể đối mặt với khó khăn khi nhu cầu từ thị trường Mỹ giảm vì hàng hóa nhập quá đắt đỏ vì bị áp thuế cao. Không những thế, khi mất thị trường Mỹ, các doanh nghiệp cá ngừ Trung Quốc sẽ tìm cách chuyển hướng XK sang các thị trường khác như EU, Trung Đông… Cụ thể, sau khi các sản phẩm cá ngừ của Trung Quốc bị áp thuế cao trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, các nhà sản xuất Trung Quốc đã chuyển hướng XK sang thị trường EU. Điều này sẽ làm gia tăng cạnh tranh tại các thị trường này.