Với kim ngạch xuất khẩu 8,5-9 tỷ USD/năm trong 3 năm trở lại đây, trong đó thủy sản nuôi trồng đóng góp 60 - 65%, hải sản khai thác chiếm 35 - 40% giá trị, trong nhiều năm qua, ngành thủy sản đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam: là mặt hàng XK lớn thứ 5, chiếm 4% kim ngạch XK hàng hóa của cả nước, tạo ra khoảng 4,7 triệu việc làm cho người dân Việt Nam. Là nước xuất khẩu thủy sản tăng trưởng ổn định trong những năm qua, Việt Nam hiện đứng thứ 3 trên thế giới chiếm 6% thị phần. Những năm gần đây, Việt Nam đã chú trọng đến việc phát triển bền vững ngành thủy sản, tuy nhiên, với đặc thù nghề cá nhỏ lẻ, Việt Nam đang phải đối diện với một thách thức lớn liên quan đến cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban Châu Âu (EC) từ tháng 10/2017, do nỗ lực chưa đủ để chống lại khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). 

Đã gần 4 năm trôi qua kể từ khi EC cảnh báo thẻ vàng đối với xuất khẩu hải sản khai thác của Việt Nam, đến nay, mặc dù đã có rất nhiều nỗ lực của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương nhưng thẻ vàng vẫn chưa được tháo gỡ. Sau 2 năm bị thẻ vàng IUU, XK thủy sản Việt Nam sang EU giảm đi 183,5 triệu USD, riêng hải sản giảm 43 triệu USD, sau đó XK tiếp tục giảm sâu hơn trong năm 2020 do tác động kép của thẻ vàng IUU và đại dịch Covid-19.

Lo ngại trước tác động của thẻ vàng IUU và nguy cơ bị thẻ đỏ ảnh hưởng lớn đến thương mại và kinh tế Việt Nam, đồng thời mong muốn có thêm cơ sở để thúc đẩy quyết tâm tháo gỡ thẻ vàng, giữ vững thị trường EU, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB Vietnam) và Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) phối hợp thực hiện Báo cáo “Đánh giá tác động kinh tế từ phân tích thương mại của việc không tuân thủ quy định chống khai thác IUU: Trường hợp Việt Nam”.

Hội thảo có sự tham gia của lãnh đạo Bộ NN và PTNT, Tổng cục Thuỷ sản, đại diện Ban Tuyên giáo Trung ương, Quân chủng Hải quân, Các lãnh đạo và chuyên viên các đơn vị thuộc Bộ NN và PTNT, các đại diện của Bộ Công Thương, đến từ: Vụ Chính sách thương mại đa biên, Cục Xuất nhập khẩu; đại diện các cơ quan quản lý địa phương (UBND, Sở NN và PTNT, Chi cục Thuỷ sản, Ban Quản lý cảng cá) của các tỉnh Quảng Trị, Trà Vinh, Bình Thuận, Sóc Trăng, Bến Tre, Quảng Ngãi và một số tỉnh khác, cùng với sự tham gia của các lãnh đạo và cán bộ của 20 DN hải sản; đại diện các Tổ chức hỗ trợ phát triển quốc tế: Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (WWF), Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp quốc (FAO), Tổ chức Hợp tác quốc tế CHLB Đức (GIZ),Tổ chức Sáng kiến Thương mại Bền Vững (IDH)...

Tổ chức Hội thảo công bố báo cáo, VASEP mong muốn chia sẻ và trao đổi ý kiến với đại diện Bộ NN và PTNT, Tổng cục Thủy sản, các địa phương, chi cục thủy sản, các cảng cá, doanh nghiệp, tiếp tục có sự chung tay và đề xuất cải thiện nghề cá cũng như cả chuỗi giá trị hải sản khai thác, hướng tới mục tiêu gỡ thẻ vàng, kiên quyết không để bị phạt thẻ đỏ IUU.

Tài liệu Hội thảo:

ꦺBài trình bày của TS. Nguyễn Tiến Thông- Chuyên gia VASEP

Bài trình bày của Tổng cục Thủy sản