Trước đó, Bộ trưởng bộ quốc phòng Mỹ Austin và Ngoại trưởng PNG Antony Blinken đã ký thoả thuận hợp tác thực thi pháp luật hàng hải chặt chẽ, mở rộng quan hệ đối tác lâu dài, tăng cường hợp tác quốc phòng và ưu tiên khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Thoả thuận về tàu được đưa ra để giúp PNG tăng cường thực thi pháp luật hàng hải và nhận thức về lĩnh vực hàng hải trong vùng đặc quyền kinh tế của Đảo. Mỹ sẽ hỗ trợ PNG bảo vệ vùng biển khỏi đánh bắt trái phép, vận chuyển gỗ trái phép, bảo vệ nền kinh tế PNG khỏi tội phạm xuyên quốc gia, bảo vệ an ninh biên giới. 

Một tàu bảo vệ bờ biển Mỹ sẽ được triển khai tới PNG vào tháng 8 nhằm hỗ trợ giám sát hoạt động đánh bắt và buôn bán bất hợp pháp.

Đối với thỏa thuận hợp tác quốc phòng, dù vẫn chưa được quốc hội đảo quốc phê chuẩn, Mỹ cam kết tôn trọng chủ quyền và quyền tự chủ của PNG, chỉ tăng cường quan hệ đối tác hai bên cùng có lợi. Cơ quan lập pháp sẽ thảo luận về việc phê chuẩn thỏa thuận vào tháng 8. Theo toàn văn thỏa thuận, quân đội Mỹ sẽ được cấp quyền tiếp cận 6 địa điểm ở PNG, bao gồm căn cứ hải quân, sân bay và cảng, trong 15 năm. Thỏa thuận sẽ cho phép các lực lượng Mỹ tiếp nhiên liệu cho tàu, máy bay và dự trữ vật tư, mặc dù chi tiết cần được thảo luận. PNG có vị trí chiến lược do ở cuối phía Nam của chuỗi đảo thứ hai nối liền quần đảo Ogasawara của Nhật Bản và lãnh thổ Guam của Mỹ. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác giữa Mỹ và các quốc đảo Thái Bình Dương nhằm đạt được tầm nhìn chung về một khu vực tự do, cởi mở, thịnh vượng, an ninh.

Thuỳ Linh (Theo asia.nikkei)