Giữ chất lượng ngay khi đánh bắt

Ngư dân La Thanh Cho, chủ tàu BĐ 99115 TS với hơn 30 năm kinh nghiệm đi biển đã mạnh dạn đầu tư hệ thống bảo quản thủy sản khá hữu hiệu. Đối với ông, ngoài việc đầu tư thiết bị đánh bắt hiện đại thì khâu bảo quản là yếu tố then chốt để bảo đảm sản phẩm có chất lượng cao khi về bến. “Nếu cá không được giữ đúng cách, chỉ vài ngày trên biển là giảm chất lượng ngay. Người mua giờ rất kỹ tính, cá mà không còn độ tươi thì giá thấp lắm!" - ông Cho chia sẻ. Vì thế, ông đã đầu tư hệ thống hầm bảo quản hiện đại với 7 khoang chứa bảo đảm đá lâu tan, nhiệt ổn định giúp hải sản vẫn giữ được màu sắc, độ dai và vị tươi ngon khi về cảng. Anh Nguyễn Văn Lợi, một chủ tàu ở Hoài Nhơn cho biết: “Nhiều người dùng đá nhỏ vì nó rẻ hơn nhưng tan nhanh, không giữ được lạnh lâu. Tôi chỉ dùng đá cây xay ra, giữ nhiệt tốt hơn, giúp cá tươi lâu hơn. Đặc biệt khi vừa kéo lưới lên mình phải phân loại ngay, cá nào xuất khẩu thì cho vào hầm bảo quản riêng. Nếu cá bị chồng lên nhau mà không có đủ đá lạnh thì mẻ đó sẽ mất giá ngay. Điều quan trọng là không thể để hầm bảo quản cá bám mùi lâu ngày được. Mỗi chuyến biển xong tôi phải cọ rửa thật sạch, để khô ráo trước khi xếp đá vào hầm. Nếu không làm kỹ thì mẻ cá sau sẽ bị ám mùi và giảm giá trị”. Không chỉ là trách nhiệm của ngư dân, việc bảo đảm an toàn thực phẩm trên tàu cá còn nằm trong khung pháp lý do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) quy định. Theo Thông tư 38/2018/TT-BNNPTNT, tất cả tàu cá có chiều dài thân tàu từ 15m trở lên đều phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm, là điều kiện bắt buộc để xuất khẩu sang thị trường quốc tế. Để được cấp giấy này, tàu phải bảo đảm các tiêu chí khắt khe như hệ thống bảo quản phải kín, duy trì độ lạnh ổn định; thiết bị làm lạnh phải đạt chuẩn; khu vực chế biến, bảo quản hải sản phải cách biệt khu sinh hoạt của thuyền viên; thuyền viên phải có bảo hộ lao động, được đào tạo kiến thức về an toàn thực phẩm. Ngoài ra, theo Thông tư 13/2020/TTBNNPTNT, nếu tàu cá không có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm sẽ không được phép rời cảng khai thác, đồng thời có thể bị xử phạt 30-40 triệu đồng theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP.

Cải thiện quy trình bảo quản

🐼 Cùng với những quy định chặt chẽ từ cơ quan quản lý, nhiều ngư dân tại Bình Định đã chủ động nâng cấp hệ thống bảo quản, giúp cá, tôm, mực vẫn giữ nguyên chất lượng sau hàng chục ngày lênh đênh trên biển. Những chủ tàu lớn hiện nay đầu tư hầm có khả năng giữ nhiệt lâu, giúp kéo dài thời gian bảo quản mà không làm giảm giá trị dinh dưỡng. Một số tàu còn áp dụng phương pháp cấp đông nhanh ngay trên tàu để giữ độ tươi tuyệt đối khi về cảng. Ngoài ra, các ngư dân cũng tăng cường tuân thủ quy trình vệ sinh, giữ khu chế biến sạch sẽ, đồng thời trang bị bảo hộ lao động để bảo đảm an toàn thực phẩm trong suốt hành trình khai thác. Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bình Định Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, nhằm bảo đảm 100% tàu cá đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, Chi cục Thủy sản Bình Định đã triển khai nhiều đợt kiểm tra định kỳ, giám sát chặt chẽ cảng cá, khu neo đậu, đồng thời hướng dẫn ngư dân cải thiện quy trình bảo quản. Định kỳ vào giữa tháng âm lịch, khi tàu cá cập bến bán sản phẩm, chi cục tiến hành kiểm tra, thẩm định, cấp giấy chứng nhận, bảo đảm tất cả tàu tuân thủ quy định. Ngoài ra, các tổ chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU) tại các cảng cá cũng tăng cường giám sát, kiểm tra tàu cá nhằm đưa ngành khai thác thủy sản phát triển theo hướng bền vững. Bên cạnh những kết quả khả quan, vẫn còn một số bất cập trong công tác quản lý an toàn thực phẩm trên tàu cá như mức phạt vi phạm còn thấp, chưa đủ sức răn đe. Một số chủ tàu chưa thực hiện đầy đủ quy trình bảo quản khiến chất lượng thủy sản chưa đồng đều hoặc thiếu phương tiện hỗ trợ kiểm tra, gây khó khăn trong công tác giám sát. Để khắc phục tình trạng này, Chi cục Thủy sản Bình Định đề xuất, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, làm rõ thẩm quyền xử phạt, bảo đảm minh bạch. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của ngư dân. Đầu tư trang thiết bị kiểm tra, kiểm nghiệm, giúp giám sát an toàn thực phẩm hiệu quả hơn. Hỗ trợ ngư dân nâng cấp hệ thống bảo quản, giúp tăng giá trị sản phẩm khi vào bờ. Việc giữ được chất lượng thủy sản từ biển đến tay người tiêu dùng không chỉ phụ thuộc vào phương pháp chế biến, mà bắt đầu ngay từ khâu bảo quản trên tàu cá. Với sự hỗ trợ của chính quyền, sự đầu tư của ngư dân và quy trình giám sát chặt chẽ từ Chi cục Thủy sản, Bình Định đang dần hoàn thiện chuỗi cung ứng thủy sản sạch, an toàn, bảo đảm đáp ứng tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. Sự phối hợp giữa nhà nước, ngư dân và thương lái không chỉ giúp giữ vững thương hiệu thủy sản Bình Định mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành thủy sản Việt Nam. Theo